Opodatkowanie dochodów osób fizycznych reguluje Ustawa Ukrainy Nr 889, z dnia 22.05.03 „O podatku dochodowym od osób fizycznych „ ( dalej Ustawa).

Nierezydent, otrzymujący dochody ze źródeł ich pochodzenia z terytorium Ukrainy, zgodnie z art. 2 Ustawy jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych.

Dochód , którego źródłem pochodzenia jest Ukraina zgodnie z ppkt.” i” pkt. 1.3 art.1 Ustawy – to dowolny dochód otrzymany przez płatnika podatku lub naliczony na jego rzecz z tytułu prowadzenia dowolnego rodzaju działalności na terytorium Ukrainy, w tym również w formie innej niż wypłaty, bądź wynagrodzenia z tytułu umów cywilnoprawnych, otrzymane od rezydenta lub nierezydenta , w przypadku, gdy źródło wypłaty (naliczenia) takich dochodów znajduje się na terytorium Ukrainy, niezależnie od statusu rezydencji osoby wypłacającej ( naliczającej).

Opodatkowanie dochodów nierezydentów reguluje pkt. 9.11 art.9 Ustawy, zgodnie z którym, dochody ze źródeł ich pochodzenia z Ukrainy naliczane ( wypłacane, przekazane) na rzecz nierezydentów podlegają opodatkowaniu wg zasad przewidzianych dla rezydentów, z uwzględnieniem zasad szczególnych określonych odrębnymi regulacjami niniejszej Ustawy.

Ustawa rozgranicza definicję „ zasady” oraz „ stawki”,  stawki opodatkowania określone dla odrębnym specjalnym art. 8 ( zasady opodatkowania wybranych dochodów określonych wybranymi art.) i dlatego też definicja „ zasady opodatkowania” i „ stawki opodatkowania” nie oznaczają tego samego.

W pkt. 7.3 art. 7 przewidziano, że stawka podatku stanowi podwójną wysokość stawki określonej w pkt. 7.1 niniejszego art.(tj.30%) , poza dochodami określonymi w pkt. 9.11.3 pkt.9.3 art. 9 niniejszej Ustawy ( %, dywidendy oraz gaże), tj. dotyczą również  wynagrodzeń otrzymanych przez nierezydentów.

Zgodnie z pkt. 1.1 oraz pkt.1.3 „d” art. 1 Ustawy za wynagrodzenie uważa się dochody naliczone ( wypłacone, przekazane) przez pracodawcę w związku z wykonywaniem przez płatnika podatku pracy na terytorium Ukrainy.

Również do celów niniejszej Ustawy za „wynagrodzenie” rozumie się również inne wynagrodzenia ( rekompensaty, premie) lub inne wypłaty oraz wynagrodzenia wypłacane ( udzielane) płatnikowi podatku w związku ze stosunkiem najmu pracowniczego zgodnym z prawem.

W art.8. Kodeksu Ustaw o Prace Ukrainy przewidziano, że stosunki pracy zagranicznych obywateli pracujących w przedsiębiorstwach, instytucjach, organizacjach Ukrainy, regulowane są prawem państwa, w którym odbywa się praca ( najęcie) pracownika oraz umowami międzynarodowymi Ukrainy.

Zgodnie z postanowieniem Gabinetu Ministrów Ukrainy Nr 322, z dnia 08.04.09 „ O zatwierdzeniu Zasad wydawania, przedłużania terminów ważności oraz anulowania zezwoleń na wykorzystanie pracy cudzoziemców i osób bez obywatelstwa” – podmioty gospodarowania – pracodawcy mogą czasowo wykorzystywać pracę cudzoziemców i/lub osób bez obywatelstwa na konkretnym miejscu pracy lub określonym stanowisku, wyłącznie w przypadku posiadania zezwoleń na wykorzystanie pracy cudzoziemców, w przypadku, gdy inaczej nie przewidziano w umowach międzynarodowych Ukrainy ratyfikowanych przez Najwyższą Radę Ukrainy.

Posiadanie przez cudzoziemca Zaświadczenia o stałym miejscu zamieszkania na Ukrainie, wydawanego przez organ władzy wykonawczej ds. imigracji zgodnie z Ustawą Ukrainy Nr 2491-III, z dnia 07.06.2001 „ O imigracji” ,  jest wyłącznie jedną z podstaw określonych w ppkt. 1.10.1 pkt. 1.20 art.1 Ustawy, dającego takiemu cudzoziemcowi prawo do uzyskania statusu rezydenta Ukrainy, w przypadku jego dokumentalnego potwierdzenia.

Przy czym, zgodnie z art. 1 Ustawy Nr 1382-IV, z dnia 11 grudnia 2003 „ O swobodzie przesiedlania i wolnym wyborze miejsca zamieszkania na Ukrainie” za  miejsce zamieszkania uważa się jednostkę administracyjno terytorialną na której terytorium osoba zamieszkuje przez okres 6- ciu miesięcy w roku.

Przy czym, zgodnie z art.3 niniejszej Ustawy informacje o miejscu zamieszkania mają być wpisane do paszportu z zaznaczeniem adresu zamieszkania oraz wniesienia tych informacji do ewidencji znajdującej się w organie ds. rejestracji.

Zgodnie z pkt. 1.20.1 pkt.1.20 art. 1 Ustawy Nr 889 oraz pkt. 1 Podatkowego wyjaśnienia dotyczącego stosowania wybranych regulacji Ustawy " O podatku dochodowym od osób fizycznych” w części opodatkowania cudzoziemców i nierezydentów, zatwierdzonego nakazem Państwowej Administracji Podatkowej Nr 50, z dnia 29.01.2004 – osoba fizyczna – cudzoziemiec może samodzielnie określić własny status rezydenctwa w przypadku wyboru podstawowego miejsca zamieszkania na Ukrainie.

Do tego osoba fizyczna – cudzoziemiec zobowiązana jest do złożenia pisemnego wniosku do organu podatkowego w miejscu zamieszkania na Ukrainie z prośbą o traktowanie jej za rezydenta do celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w bieżącym roku (sprawozdawczym okresie podatkowym).

W nakazie Państwowej Administracji Podatkowej Nr 581, z dnia 05.10.2004 „O zatwierdzeniu przykładowych wzorów wniosku osoby fizycznej – cudzoziemca o samodzielnym wyznaczeniu statusu rezydenckiego „ dla zabezpieczenia wykonania regulacji Ustawy uporządkowano działalnośc pracodawców dotyczącą zatrudniania cudzoziemców oraz osób bez obywatelstwa oraz zatwierdzono przykładowe wzory Wniosku osoby fizycznej – cudzoziemca o samodzielnym wyznaczeniu statusu rezydenckiego oraz Zawiadomienia pracodawcy o samodzielnym określeniu statusu rezydenckiego przez osobę fizyczną – cudzoziemca.

Zawiadomienie (zaświadczenie) przewidziane nakazem Nr 581 wydaje organ państwowy w przypadku dokumentalnego potwierdzenia przez cudzoziemca posiadania podstaw do nabycia statusu rezydenta Ukrainy ( w danym przypadku okres zamieszkania na Ukrainie , w przeciągu roku kalendarzowego ponad 183 dni).

Od okresu podatkowego (miesiąca), w którym wydano w/w Zawiadomienie ( zaświadczenie) cudzoziemiec nabywa statusu rezydenta Ukrainy i dochody uzyskane przez niego od pracodawcy za wykonywanie zadań pracy (wynagrodzenie) podlega opodatkowaniu wg zasad ogólnych oraz wg stawki w pkt. 7.1 art.7 Ustawy.

W innych przypadkach, gdy przewidziane w nakazie Nr 581 Zawiadomienie (zaświadczenie) nie zostało wydane, dowolne dochody ( w tym również wynagrodzenie) ze źródeł ich pochodzenia z Ukrainy, naliczane (wypłacane, przekazane) na rzecz nierezydentów podlegają opodatkowaniu wg stawki określonej w pkt. 7.3 art. 7 Ustawy, poza określonymi w ppkt. 9.11.3 pkt.9.11 art. 9 Ustawy dochodów ( %, dywidendy, gaże) , do których zgodnie z regulacjami ust. 2 niniejszego ppkt. stosowana jest stawka podatku określona w Ustawie dla opodatkowania tych dochodów przez rezydentów (stawka z pkt.7.1 art.7 Ustawy).

W związku z powyższym w art.21 Ustawy przewidziano, że w przypadku, gdy w umowie międzynarodowej ratyfikowanej przez Najwyższą Radę Ukrainy określono inne zasady niż przewidziane w niniejszej Ustawy, to zastosowanie mają regulacje umowy międzynarodowej.

W przypadku, gdy opodatkowanie dochodów nierezydentów odbyło się przez agenta podatkowego wg stawki przewidzianej w pkt.7.1 art.7 Ustawy, to agenci podatkowi zobowiązani są do dokonania korekt w bieżącym okresie podatkowym ( roku).

Informując jak wyżej Państwowa Administracja Podatkowa Ukrainy zobowiązuje do przekazania powyższego wyjaśnienia do organów podatkowych oraz do pracodawców – agentów podatkowych wykorzystujących pracę cudzoziemców w celu praktycznego stosowania w pracy.