Pełnomocnictwa notarialne (30-05-2014)

Pełnomocnictwa notarialne na Ukrainie

Za reprezentację, zgodnie z prawem Ukrainy, uważa się stosunek prawny, gdzie jedna strona (pełnomocnik) zobowiązana jest lub posiada prawo dokonania czynności prawnej w imieniu reprezentowanej strony.

Czynność prawna dokonana przez pełnomocnika tworzy, zmienia, zawiesza prawa i obowiązki reprezentowanej osoby.

W art. 244 Kodeksu Cywilnego Ukrainy  przewidziano, że pełnomocnictwo wynikające z umowy może być sporządzone w formie odrębnego pełnomocnictwa.

Za pełnomocnictwo uważa się pisemny dokument wydawany przez jedną osobę drugiej osobie w celu reprezentacji przed osobami trzecimi.

Forma pełnomocnictwa powinna odpowiadać formie prawem regulującym czynność prawną.

Pełnomocnictwo wydawane w formie substytucji podlega notarialnemu potwierdzeniu (ust.1,2 art.245 Kodeksu Cywilnego).

Nie podlegają potwierdzeniu przez notariusza lub mogą być potwierdzane przez notariusza wg życzenia wnioskodawcy pełnomocnictwa do otrzymania wynagrodzeń, stypendium, emerytury, alimentów, innych płatności, korespondencja pocztowa (przekazy, przesyłki itp.).

Pełnomocnictwa takie mogą być potwierdzone przez osobę funkcyjną organizacji, gdzie mocodawca jest zatrudniony, uczy się,  leczniczy się lub z miejsca zamieszkania.

Prawo przewiduje, że w punktach, gdzie nie ma notariusza, pełnomocnictwo może być potwierdzone przez upoważnioną do tego osobę funkcyjną organu miejscowego samorządu.

Pełnomocnictwa potwierdzone przez zaznaczone wyżej osoby funkcyjne uważa się za potwierdzone notarialnie.

Przy czym, art. 245 Kodeksu Cywilnego zawiera zastrzeżenie dotyczące rodzaju pełnomocnictw, które mogą być potwierdzone przez osobę funkcyjną organu samorządu miejscowego.

Wymienione osoby funkcyjne potwierdzają pełnomocnictwa (poza pełnomocnictwami prawa dysponowania nieruchomością, zarządzania i dysponowania prawami korporacyjnymi i prawa korzystania i dysponowania środkami transportu).

Potwierdzenie takich pełnomocnictw odbywa się wg regulacji zawartych w Ustawie Ukrainy „ O notariacie” oraz w innych szczegółowych aktach normatywno – prawnych.

W tekście pełnomocnictwa powinno być zaznaczone miejsce i data sporządzenia (podpisania), nazwiska , imiona (imię ojca) , pełna nazwa w przypadku osoby prawnej, miejsce zamieszkania (siedziba w przypadku osoby prawnej) przedstawiciela i osoby reprezentującej , a także stanowiska.

W pełnomocnictwach wydawanych do dokonania czynności prawnych dotyczących dysponowania majątkiem, zaznacza się numer rejestracyjny karty ewidencyjnej płatnika podatków mocodawcy (numer podatkowy).

W pełnomocnictwach wydawanych na adwokatów zaznacza się ich status oraz członkowstwo w zrzeszeniu adwokackim ( w przypadku, gdy adwokat jej członkiem zrzeszenia).

Przy potwierdzaniu pełnomocnictw na prowadzenie spraw w sądzie, notariusz wyjaśnia mocodawcy , że upoważniana osoba (pełnomocnik) posiada prawo dokonywania czynności procesowych w jego imieniu przewidzianych w art. 27,31 Cywilnego Kodeksu Procesowego Ukrainy.

Ograniczenia uprawnień pełnomocnika dotyczące dokonywania konkretnych czynności procesowych wskazywane są w pełnomocnictwie.

W pełnomocnictwie określa się szczegółowo czynności prawne , które może dokonać pełnomocnik.

Czynności prawne mają być zgodne z prawem, szczegółowe i do wykonania.

Pełnomocnik może być upoważniony do dokonania wyłącznie tych czynności prawnych których posiada prawo dokonania mocodawca (art. 238 Kodeksu Cywilnego Ukrainy).

Pełnomocnictwo do dokonania czynności prawnych , które zgodnie z jego treścią może dokonać wyłącznie osobiście mocodawca nie jest potwierdzane przez notariusza.

Ustawodawca określił pewne warunki dotyczące nikczemności pełnomocnictwa.

I tak, pełnomocnictwo do zawarcia umowy darowizny, gdzie nie jest wskazane nazwisko, imię, imię ojca lub pełna nazwa obdarowanego jest nikczemne.

Szczególną uwagę należy zwrócić na termin ważności pełnomocnictwa.

Zgodnie z art. 247 Kodeksu Cywilnego Ukrainy termin ważności pełnomocnictwa określany jest w pełnomocnictwie.

Termin zaznacza się słownie ze wskazaniem roku, miesiąca, tygodnia, dnia i nie może być określony wystąpieniem dowolnego zdarzenia. Pełnomocnictwo, w którym brak jest zaznaczonego dnia jego potwierdzenia jest nikczemne.

W przypadku, gdy pełnomocnictwo nie zawiera daty ważności obowiązuje do czasu zakończenia jego ważności.

Zgodnie z art.240 Kodeksu Cywilnego Ukrainy pełnomocnik zobowiązany jest do dokonania czynności prawnych przewidzianych w pełnomocnictwie osobiście.

Powyższy art., Kodeksu przewiduje, że pełnomocnik może przekazać własne pełnomocnictwa w części lub w całości innej osobie, w przypadku, gdy tak przewidziano prawem lub w umowie między reprezentowaną umową lub w przypadku, gdy pełnomocnik był zmuszony do tego w celu ochrony interesów reprezentowanej osoby.  

Pełnomocnictwo wydane z prawem substytucji podlega notarialnemu potwierdzeniu po złożeniu podstawowego pełnomocnictwa, gdzie zaznaczone jest takie prawo.

Przy czym, notariusz wyjaśnia regulacje zawarte w art.240 Kodeksu Cywilnego Ukrainy , że pełnomocnik przekazujące własne pełnomocnictwa innej osobie powinien powiadomić o tym osobę reprezentowaną i przekazać jej informacje o osobie której przekazał odpowiednie pełnomocnictwa .

Potwierdzenie pełnomocnictwa w trybie substytucji zawiera kilka niuansów a mianowicie, w pełnomocnictwie wydanym w trybie substytucji nie dopuszcza się przekazywania upoważnianej osobie praw do kolejnej substytucji.

Pełnomocnictwo wydane w trybie substytucji nie może zawierać więcej praw niż prawa przekazane w podstawowym pełnomocnictwie.

Termin ważności takiego pełnomocnictwa nie może być dłuższy niż termin ważności podstawowego pełnomocnictwa, na podstawie którego zostało wydane.

Odmowa przez notariusza potwierdzenia pełnomocnictwa w trybie substytucji w przypadku, gdy w podstawowym pełnomocnictwie brak jest terminu ważności uważa się za zgodne z prawem.

Na podstawowym pełnomocnictwie notariusz dokonuje zapisu o wydaniu substytucji, a kopię podstawowego pełnomocnictwa dołącza do pełnomocnictwa pozostającego w aktach notarialnych.

W Kodeksie Cywilnym określone są podstawy zawieszenia reprezentacji z pełnomocnictwa.

Pełnomocnictwo zawieszane jest w razie zakończenia ważności, skasowania pełnomocnictwa przez osobę wydającą, rezygnacji pełnomocnika z dokonania czynności przewidzianych w pełnomocnictwie, zawieszenia osoby prawnej wydającej pełnomocnictwo, śmierci osoby wydającej pełnomocnictwo, ogłoszenia jej za zmarłą, uznania jej za zaginioną bez wieści , niezdolną do czynności prawnych, ograniczenia jej zdolności do czynności prawnych.

Z chwilą zawieszenia reprezentacji z pełnomocnictwa traci ważność substytucja ( art. 248 Kodeksu Cywilnego).

Pełnomocnictwa mogą być skasowane przez osobę wydającą. Odrzucenie takiego prawa jest nikczemne (art.249 Kodeksu Cywilnego Ukrainy).

W celu odwołania pełnomocnictwa mocodawca powinien zwrócić się do notariusza z pisemnym wnioskiem o skasowanie pełnomocnictwa lub substytucji.

Po otrzymaniu takiego wniosku notariusz wprowadza informację o skasowaniu pełnomocnictwa i zaznacza o tym na egzemplarzu pełnomocnictwa przechowywanego w aktach notarialnych oraz w rejestrze czynności notarialnych.

Notariusz uchyla pełnomocnictwo w Jedynym Rejestrze Pełnomocnictw.

Zawiadomienie o skasowaniu osoby wydającej pełnomocnictwo, pełnomocnika, a także inne znane osoby trzecie dla których zostały wydane pełnomocnictwa zostało przewidziane   w art. 249 Kodeksu Cywilnego

Notariusz powiadamia osobę wydającą, pełnomocnika, osoby trzecie o skasowaniu pełnomocnictwa (art. 249 Kodeksu Cywilnego).

Anulowane i potwierdzone przez notariusza pełnomocnictwa, a także wydane w trybie substytucji  podlegają obowiązkowej rejestracji w Jedynym Rejestrze Pełnomocnictw w trybie przewidzianym w Rozporządzeniu o Jedynym Rejestrze Pełnomocnictw, zatwierdzonym nakazem Ministerstwa Sprawiedliwości Ukrainy Nr 111/5, z dnia 28.12.2006.

Podstawa prawna:

Wyjaśnienie Ministerstwa Sprawiedliwości,  z dnia 22.01.2014